Là những người chơi có trách nhiệm với sở thích của mình tất cả chúng ta đều muốn mua và giữ cho cá khỏe mạnh và sức khỏe của cá có thể là một chủ đề được tranh luận rất nhiều, tại sao đây lại là chủ đề được tranh luận nhiều ? Tôi cảm thấy đó là vì không có câu trả lời cho câu hỏi khi nào cá được xem như là khỏe mạnh.

Heathy - Khỏe mạnh theo Merriam-Webster có các định nghĩa sau:

1a: không có bệnh

1b: không hiển thị các dấu hiệu lâm sàng của bệnh hoặc nhiễm trùng

2:  có lợi cho những trạng thái thể chất, tinh thần hoặc cảm xúc: có lợi hoặc liên quan đến sức khỏe tốt làm giảm nguy cơ mắc bệnh

3: thể hiện sức khỏe thể chất, tinh thần hoặc cảm xúc: thể hiện sức khỏe tốt

Do đó tôi thấy thật thoải mái vì tất cả chúng ta đều biết thế nào là một con cá khỏe mạnh.  Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta sẽ đồng ý rằng  “ cá khỏe mạnh” thể hiện bằng định nghĩa thứ 3 : có biểu hiện thể chết tốt. Tuy nhiên có một vấn đề phát sinh khi nhìn vào định nghĩa thứ 1 và thứ 2. Để làm rõ 2 định nghĩa đầu tiên chúng ta cùng tìm hiểu về một loại bệnh mà cá gặp phải  ký sinh trùng phổ biến Cryptocaryon Irritans (Marine Ich).

Một con cá có Cryptocaryon Irritans có thể được chữa khỏi hay không? Cryptocaryon Irritans là mầm bệnh có nghĩa là nó có thể là tác nhân gây bệnh. Chúng có thể làm suy yếu sức khỏe của sinh vật sống hoặc làm suy yếu chức năng của một số bộ phận được nhận biết và phân biệt bằng một số dấu hiệu và triệu chứng.  Cá có thể đóng vai trò là vật chủ của Cryptocaryon Irritans trong khi không biểu hiện triệu chứng nên, Một con cá có CI có thể tự miễn dịch và khỏi bệnh . Vì vậy định nghĩa 1a và 1b có thể được đáp ứng cho cá có và không có Cryptocaryon Irritans.

Còn định nghĩa # 2 thì sao? Việc mang theo Cryptocaryon Irritans có lợi cho những trạng thái cơ thể của mình hay giảm bớt nguy cơ mắc bệnh hay không? Là một ký sinh trùng  Cryptocaryon Irritans sẽ gây ra ảnh hưởng nhỏ cho cá ngay cả khi hệ thống miễn dịch của nó ngăn chặn thiệt hại đó đạt đến mức độ bệnh.  Nếu như một con cá không có Cryptocaryon Irritans thì tất nhiên nó sẽ không có khả năng bị nhiễm bệnh, vậy một con cá không có Cryptocaryon Irritans sẽ khỏe mạnh hơn hay không?

Để khám phá điều này , chúng ta tạm gác lại vấn đề sức khỏe của cá và tìm hiểu về sức khỏe của con người. Một người được tiêm vắc xin sởi khỏe mạnh hơn một người không tiêm ?Vắc-xin sởi hoạt động bằng cách tiêm một chủng sởi (mầm bệnh) yếu vào cơ thể chúng ta để hệ thống miễn dịch của chúng ta có thể học cách chống lại nó với nguy cơ thấp đến mức độ của bệnh.

Là một người mới được tiêm vắc-xin có khỏe mạnh hơn người không tiêm không ?

Chúng ta tiêm phòng vì một số lý do, nó xây dựng một phản ứng miễn dịch để nếu gặp phải một chủng sởi có độc trong tương lai, người được tiêm chủng có khả năng không mắc các triệu chứng bệnh cao hơn so với người không được tiêm chủng. Từ quan điểm này, việc tiếp xúc với một loại ký sinh trùng có thể mang lại một điều kiện có lợi cho cơ thể và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Phơi nhiễm mầm bệnh ở cá không giống như vắc-xin, hệ thống miễn dịch của cá làm suy yếu mầm bệnh. Điều này ngăn chặn sự chuyển đổi từ mầm bệnh sang bệnh. Hệ thống miễn dịch cá không có khả năng tiêu diệt hoàn toàn mầm bệnh, vì vậy việc tiếp xúc liên tục cần thiết để duy trì phản ứng miễn dịch.

 Một con cá khỏe mạnh là gì? Nói một cách đơn giản, một con cá khỏe mạnh là một con không bị bệnh, điều đó có nghĩa là nó không có triệu chứng của mầm bệnh. Cá có hoặc không có ký sinh trùng và mầm bệnh nhất định đều có thể đáp ứng định nghĩa này. Nếu chúng ta hỏi con nào khỏe mạnh hơn, một con cá có hoặc không có mầm bệnh thì câu trả lời sẽ không rõ ràng. Tôi sẽ lập luận rằng những con cá không có mầm bệnh sẽ khỏe mạnh hơn về mọi mặt ngoại trừ rủi ro trong tương lai.

Vậy tại sao mầm bệnh lại trở thành bệnh? Biểu đồ tròn cho thấy mối quan hệ có khả năng gây ra mầm bệnh chuyển sang bệnh. Một yếu tố là mức độ độc hại của mầm bệnh. Điều này xem xét đến việc mầm bệnh sinh sản nhanh như thế nào và mức độ thiệt hại có thể gây ra. Vi khuẩn gram âm có mức độ độc cao hơn vi khuẩn gram dương. Amyloodinium Ocellatum (Marine Velvet) có độc cao hơn Cryptocaryon Irritans. Một khía cạnh khác là mức độ nhạy cảm của vật chủ với từng mầm bệnh cụ thể. Cá hề dễ bị Brooklynella hơn Angelfish. Wrasses có khả năng kháng Cryptocaryon Irritans cao hơn Acanthurus Tangs.

Tôi nghĩ điều quan trọng là phải nhấn mạnh định nghĩa về bệnh - tình trạng của động vật sống hoặc một trong những bộ phận của chúng bị suy yếu chức năng bình thường và được phân  biệt thông qua các biểu hiện và triệu chứng. Như biểu đồ tròn cho thấy, một con cá có thể có các triệu chứng của bệnh mà không có mầm bệnh. Ở một con cá dễ bị stress có thể làm giảm các hành vi hoạt động bình thường của con cá đó. Một mầm bệnh cực kỳ độc hại kết hợp với vật chủ dễ bị nhiễm bệnh có thể dẫn đến bệnh ngay cả khi chúng đang ở trong một môi trường tốt Và cuối cùng, nếu cá nhạy cảm, mầm bệnh có độc cao và các tác nhân gây hại bất lợi, gần như cá của bạn sẽ bị nhiễm bệnh.

Làm thế nào để chúng ta giảm mức độ độc hại của mầm bệnh ? Một mầm bệnh hiện tại không có rủi ro cho vật chủ. Đồng và Chloroquine Phosphate có thể diệt trừ Cryptocaryon Irritans và Amyloodinium Ocellatum. Praziquantel có thể diệt trừ sán, Turbellarians và một số ký sinh trùng bên trong. Metronidazole có thể diệt trừ Brooklynella, Uronema Marinum và các ký sinh trùng nội bộ khác. Để có hiệu quả, điều quan trọng là phải cách ly và điều trị trước khi thả chúng vào bể chính.

Hãy nhớ rằng, một con cá không có biểu hiện bị bệnh không có nghĩa là nó không mang mầm mệnh. Giống như tất cả mọi thứ trong cuộc sống, điều trị dự phòng ( dưỡng )  cũng có mặt trái của nó. Nó đòi hỏi một bể riêng để dưỡng cá. Nó đòi hỏi các loại thuốc không có sẵn ở nhiều nơi trên thế giới. Nó đòi hỏi phải cách ly mọi thứ, vì mầm bệnh cá có thể được đưa vào thông qua san hô. Các phương pháp điều trị hóa học gây stress cho cá và làm suy yếu hệ thống miễn dịch của chúng vì vậy trong khi chúng ta có thể giảm mối đe dọa từ mầm bệnh mục tiêu, chúng ta đang gia tăng tính dễ bị tổn thương của chúng đối với các mầm bệnh khác.

Chúng tôi có các lựa chọn khác để giảm độc của mầm bệnh ngoài việc diệt trừ chúng . Chúng ta có thể giảm số lượng ký sinh trùng bằng cách sử dụng bộ lọc UV. Chúng phải có kích thước phù hợp và có tốc độ dòng chảy chính xác. Hệ thống ozone có thể được sử dụng để tiêu diệt ký sinh trùng và vi khuẩn đi qua hệ thống lọc. Bộ lọc tảo cát sẽ loại bỏ một cách cơ học các ký sinh trùng bơi tự do để giúp giảm số lượng có thể lây nhiễm lại cá trong hệ thống. Ký sinh trùng bơi tự do có thể được tiêu thụ bởi san hô . Tôm bạc hà đã được chứng minh là ăn trứng của một số ký sinh trùng giun phẳng liên quan đến giun.

Chúng ta có thể làm gì để giảm stress từ môi trường sống? Duy trì chất lượng nước tốt là rất quan trọng. Điều này không có nghĩa là chúng ta phải thay nước nhiều lần mặc dù đó là một lựa chọn. Chúng ta đảm bảo rằng  bộ lọc sinh học được thiết lập tốt trước khi thêm cá để ngăn chặn amoniac độc hại tích tụ. Một skimmer đạt tiêu chuẩn sẽ giúp giữ nước sạch. Than hoạt tính giúp phân hủy và loại bỏ chất hữu cơ khỏi nước, luôn có kế hoạch để hệ thống ổn định trong một gian mất điện kéo dài.

Chúng ta cũng cần xem xét nên thả cá vào bể như thế nào? Theo tôi chúng ta nên thả từ những con nhỏ trước sau đến con lớn với tính cách từ “ hòa bình” tới hung dữ. Chọn loại cá phù hợp với kích thước của bể, khả năng tương thích của các loài với nhau .

Chúng ta có thể làm gì để giảm sự nhạy cảm của cá khi đóng vai trò là vật chủ gây bệnh? Tác động của hệ vi sinh vật đường ruột lên hệ thống miễn dịch của cá có thể tốt hơn.. Cho ăn thường xuyên thực phẩm đông lạnh chất lượng cao có thể tăng cường sức khỏe cá. Nếu bạn không cho ăn thức ăn sống, bạn nên cân nhắc sử dụng thực phẩm có bổ sung men vi sinh. Một loạt các chế phẩm sinh học thậm chí sẽ tốt hơn vì mỗi loại có thể có một cách khác nhau tác động đến hệ thống miễn dịch của cá.

Bạn có thể xác định xem một con cá có dấu hiệu bệnh hay không nếu bạn có thể theo dõi nó trước khi mua.

Nguồn : What is a healthy fish ? Brew12 – Reef2Reef